5 najlepiej poznanych przyczyn zaćmy

Categories Zdrowie
oczy staruszka

Zaćma stanowi jeden z najważniejszych obiektów badań wśród okulistów. Występująca u co najmniej 40% dorosłych po 50. roku życia choroba wzroku jest uważana za główną przyczynę utraty wzroku przez ludzi dorosłych. I choć jej występowanie jest tak powszechne, analiza przyczyn jej powstawania nie należy do najprostszych. Z powodzeniem możemy wskazać dziś tylko pięć przyczyn, którym wielokrotnie udowodniono bezpośredni związek z zaćmą. Kto powinien zatem zachować szczególną ostrożność i badać się pod kątem zaćmy regularnie?

Starzenie jako główna przyczyna zaćmy

Mętnienie soczewki wraz z wiekiem jest wynikiem zaburzeń równowagi procesów biochemicznych i osmotycznych jakie zachodzą w organizmach starzejących się. Zmianie ulega struktura białka, z którego zbudowana jest soczewka oka, co w rezultacie prowadzi do powstawania na soczewce miejsc o zmniejszonym nawodnieniu.

„Szacuje się, że u 90% osób, które przekroczyły próg 75. roku życia występuje zaćma, choć oczywiście stadium choroby u poszczególnych pacjentów może znacząco się różnić”

W Polsce liczba osób cierpiących na tak zwaną zaćmę starczą wynosi dziś około 800 tysięcy przypadków.

Nieco większą szansę na zachorowanie na zaćmę mają kobiety, choć nie istnieją wyraźne badania dociekające powodów takiej sytuacji. Można jednak przypuszczać, że w grę wchodzą tu różnice w budowie ciała i układu hormonalnego mężczyzn i kobiet. Wiadome jest jednak jedno – naturalne procesy starzenia się organizmu są główną przyczyną powstawania zaćmy i stanowią 99% procent wszystkich przypadków.

„Wraz z wiekiem do wnętrza oka przedostaje się coraz mniej substancji odżywczych. Oko nie jest już zdolne bronić się tak, jak w młodości przed szkodliwym wpływem środowiska. Nadmierne wystawienie oczu na działanie światła ultrafioletowego może stać się przyczyną zaćmy, zwłaszcza u osób starszych, gdy soczewka twardnieje, staje się mniej sprężysta.”

Wrodzone i nabyte przyczyny zaćmy

Zaćma wrodzona jest przypadłością, która może rozwinąć się (w przeciwieństwie do zaćmy starczej) nawet u noworodków. Przyczyną całkowitego lub częściowego zmętnienia soczewki mogą w tej sytuacji być wszelkie zmiany chromosomalne występujące u dziecka lub też anomalie metaboliczne, które zaważyły na prawidłowym rozwoju narządu wzroku. Innym powodem rozwoju zaćmy u malutkich dzieci może być też nieprawidłowy przebieg ciąży, zaburzony między innymi lekami spożywanymi przez matkę w trakcie ciąży.

Kolejnym przypadkiem, w którym często diagnozowana jest zaćma wrodzona są nieprawidłowości w rozwoju oczu w pierwszych miesiącach życia płodowego. Jak powszechnie wiadomo, choroby matki w początkowych okresach ciąży mają znaczący wpływ na późniejsze zdrowie dziecka. To między innymi z tego powodu przestrzega się młode matki przed nieostrożnością i zaleca unikanie sytuacji, w których mogłyby zarazić się one chorobami wirusowymi. Żółtaczka, różyczka oraz grypa są chorobami, których częstym powikłaniem jest właśnie zaćma wrodzona u dziecka, którego matka została nimi zarażona.

Ostatnią grupę przyczyn zaćmy wrodzonej stanowią uwarunkowania genetyczne.

Zaćma jest bowiem coraz częściej diagnozowana jako choroba powstająca jako choroba dziedziczona w rodzinie.

Badania nad rozwojem zaćmy z przyczyn genetycznych są jednak dalej prowadzone, co być może pomoże w przyszłości ustalić grupę genów odpowiedzialnych za przekazywanie zaćmy z pokolenia na pokolenie.

badanie

Piątą z najlepiej poznanych przyczyn powstawania zaćmy są choroby nabyte oraz przeróżne dolegliwości oczu występujące w trakcie życia. Ten szczególny rodzaj zaćmy nazywany jest zaćmą wikłającą i choć nie pojawia się bardzo często, zdecydowanie nie powinien być ignorowany. Okazuje się bowiem, że stany zapalne oczu, zapalenia spojówek, jaskra, czy też odwarstwienie siatkówki mogą stanowić podłoże do rozwoju zaćmy. Prawdopodobieństwo jej wystąpienia jest tu niezwykle wysokie.

„Chroniczne zapalenie wewnątrzgałkowe spowodowane nadużywaniem leków takich jak kortykosteroidy, a także wszelkie rany soczewki, zabiegi chirurgiczne na oku, wstrząśnienia mózgu lub radioterapia w leczeniu guza oka mogą i często prowadzą do powstania zaćmy wikłającej.” – informuje OneDayClinic.

Co więcej, istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia zaćmy u osób cierpiących na przewlekłe choroby takie, jak cukrzyca. Stwarza ona bowiem idealne warunki do rozwoju problemów z soczewką i jej mętnieniem. Zaćma cukrzycowa rozwija się szczególnie szybko u młodych pacjentów chorujących na cukrzycę, a jej wystąpienie zwykle wiąże się z rozległym i nieodwracalnym uszkodzeniem narządu wzroku. Jak zatem widać, nie tylko osoby starsze są narażone na rozwój zaćmy. Przed chorobą nie sposób się uchronić, jednak regularna diagnoza osób znajdujących się w grupie ryzyka może znacznie zmniejszyć szanse na powikłania po zaćmie. Leczenie zaćmy jest niezwykle istotne.