W profesjonalnych zakładach produkcyjnych, warsztatach i innych tego typu miejscach wykorzystuje się bardzo wiele różnego rodzaju specjalistycznych narzędzi. Jednym z nich jest niewątpliwie klucz dynamometryczny, który jest narzędziem niezbędnym w wielu sytuacjach.
Klucz dynamometryczny na pierwszy rzut oka wygląda jak zwykły klucz, jednak posiada on pewną właściwość, która sprawia, że jest tak ważnym narzędziem. Stosując klucz dynamometryczny, można dokręcać śruby lub nakrętki z odpowiednią siłą. Dzięki temu mamy pewność, że połączenie jest odpowiednio mocno skręcone i jednocześnie nie ma ryzyka uszkodzenia gwintu poprzez zbyt mocne dokręcenie śruby lub nakrętki. To sprawia, że klucz dynamometryczny jest niezbędnym wyposażeniem każdego profesjonalnego warsztatu, ale równie dobrze sprawdzi się w przydomowym warsztacie.
Czym jest klucz dynamometryczny?
Klucz dynamometryczny to narzędzie służące do przykręcania śrub lub nakrętek z odpowiednią siłą tzw. momentem siły. Połączenia gwintowane, aby spełniały w pełni swoje zadanie, muszą być skręcone z odpowiednią siłą. Na moment siły, z jakim należy dokręcić daną śrubę czy nakrętkę ma wpływ wiele czynników takich jak materiał, z jakiego stworzone są poszczególne elementy połączenia, wielkość śrub i nakrętek, rodzaj gwintu i wiele innych czynników. Najczęściej to producenci określają siłę, z jaką należy dokręcić dane połączenie. Informacje na ten temat można zazwyczaj znaleźć np. na śrubie lub nakrętce. Siła z jaką należy dokręcić daną śrubę lub nakrętkę, podana jest w niutonometrach (Nm), czyli 1 N x 1 m. Dokręcenie śruby lub nakrętki przy użyciu klucza dynamometrycznego pozwala uchronić gwint przed uszkodzeniem, a także zabezpiecza przed ryzykiem poluzowania się połączenia, co ma szczególnie ważne znaczenie w przypadku elementów lub urządzeń, które podczas pracy narażone są na spore wibracje.
W jaki sposób działa klucz dynamometryczny?
Na podstawie prawa Hooka, które mówi, że dane ciało odkształca się pod wpływem działającej na nie siły w stopniu proporcjonalnym do wartości tej siły, oparte jest działanie kluczy dynamometrycznych. Prawo to odnosi się do połączeń gwintowanych i w sytuacji, gdy siła działająca na ciało zostanie przekroczona, dochodzi do nieodwracalnego odkształcenia tego ciała. W przypadku połączeń gwintowanych oznacza to zerwanie gwintu, przez zbyt moce dokręcenie śruby lub nakrętki.
Klucze dynamometryczne posiadają wewnątrz sprężynę, której naciąg można regulować zewnętrznym pokrętłem. Dzięki temu możliwe jest ustawienie odpowiedniego momentu siły, z jakim klucz dynamometryczny będzie pracował. Kolejnym bardzo ważnym elementem klucza dynamometrycznego jest zapadka, która odpowiada za uniemożliwienie dokręcenia śruby lub nakrętki z większą siłą niż moment ustawiony na kluczu. W przypadku przekroczenia ustawionej wartości zapadka przeskakuje i tym samym daje znać, że połączenie zostało skręcone z ustawioną na kluczu siłą. W takiej sytuacji można usłyszeć charakterystyczny dźwięk, przypominający kliknięcie.
Zastosowanie klucza dynamometrycznego
Kluczy dynamometrycznych używa się w bardzo wielu miejscach, mogą to być warsztaty samochodowe, motocyklowe, serwisy rowerowe, różnego rodzaju zakłady produkcyjne i wszelkie inne miejsca, w których ważna jest precyzja, z jaką dokręcane są śruby lub nakrętki. Oczywiście tego typu narzędzie nie jest przeznaczone jedynie dla profesjonalistów. Klucz dynamometryczny będzie również przydatnym elementem wyposażenie przydomowego warsztatu. Jednak należy pamiętać, aby podczas zakupu wybierać dobre i sprawdzone klucze dynamometryczne, takie jak np. klucz dynamometryczny King Tony, ponieważ bardzo tanie klucze słabej jakości mogą być źle skalibrowane, a to może prowadzić do uszkodzenia gwintu podczas dokręcania śruby lub nakrętki.