Zespół cieśni nadgarstka jest dolegliwością dotykającą przede wszystkim pracowników biurowych, informatyków, którzy długie godziny spędzają przy komputerze, a także muzyków, sportowców i osoby pracujące fizycznie.
Choroba może pojawić się w każdym wieku. Jej rozwojowi sprzyja wykonywanie powtarzalnych i długotrwałych ruchów, które obciążają dłoń, powodując ucisk na nerw pośrodkowy. Dotyczy ona częściej kobiet niż mężczyzn. Cierpi na nią kilka procent społeczeństwa. Przy zastosowaniu odpowiedniego leczenia osoby dotknięte zespołem cieśni nadgarstka powracają do zdrowia.
Co to jest zespół cieśni nadgarstka?
Kanał nadgarstka zbudowany jest z włóknisto – kostnej materii ograniczonej kośćmi i ścięgnami zginaczami nadgarstka. Znajduje się tam wiele stawów, umożliwiających ruchy dłonią. Przypomina on dość wąski tunel, w którym znajduje się nerw pośrodkowy i ścięgna mięśni zginaczy palców.
Wykonywanie powtarzalnych ruchów dłonią powoduje podniesienie ciśnienia z wartości od 3 lub 5 mmHg do poziomu 28 lub nawet 33 mmHg, co może być przyczyną stanu zapalnego, pogrubienia lub obrzęku, powodującego ucisk na nerw pośrodkowy i jego niedokrwienie, a w konsekwencji ból, drętwienie palców, co określa się jako zespół cieśni nadgarstka.
Jakie są objawy zespołu cieśni nadgarstka?
Objawy zespołu cieśni nadgarstka zawsze wiążą się z drętwieniem i bólem palców. Osoby cierpiące na tę dolegliwość lekceważą pierwsze objawy, tłumacząc je przyjmowaniem złej pozycji podczas snu. Objawem zespołu cieśni nadgarstka jest również ból i drętwienie palców, które powoduje budzenie się w nocy ze snu, poczucie osłabienia dłoni, niemożność zaciśnięcia jej w pięść.
Mrowienie odczuwane przez pacjenta dotyczy kciuka, palca wskazującego, środkowego i części serdecznego. W początkowym okresie choroby dolegliwości pojawiają się sporadycznie, wraz z jej rozwojem występują częściej, pacjent wybudza się ze snu nawet kilka razy w ciągu nocy, odczuwając drętwienie i ból, który może promieniować do przedramienia i barku i występować nie tylko w nocy, ale również w ciągu dnia.
Skarży się także na brak precyzji w ruchach i osłabienie chwytu, co powoduje wypadanie przedmiotów z rąk. W zaawansowanym stadium choroby dochodzi także do zaniku mięśni kłębu kciuka. Pacjentowi brakuje precyzji w ruchach, ma problemy z wykonywaniem czynności, które wymagają dokładności. Zmiany degeneracyjne nerwu pośrodkowego, występującego w kanale nadgarstka, nasilają się i nieleczone mogą spowodować jego trwałe uszkodzenie, zanik mięśni i objawów czuciowych.
Jakie są konsekwencje nieleczenia zespołu cieśni nadgarstka?
Dolegliwości związane z zespołem cieśni nadgarstka nie są w pierwszy stadium zbyt uciążliwe. Drętwienie palców jest przez pacjentów zwykle bagatelizowane i zrzucane na karb przemęczenia, złej pozycji podczas snu. Z czasem dolegliwości nasilają się i są na tyle uciążliwe, że nie pozwalają normalnie funkcjonować.
Zaniedbanie choroby może doprowadzić do konieczności przeprowadzenia operacji, której można było uniknąć podejmując wcześniej leczenie i rehabilitację. Pacjent powinien również zastanowić się nad przyczynami pojawienia się zespołu cieśni nadgarstka, co umożliwi zmianę w codziennym funkcjonowaniu, mającą na celu odciążenie ręki przez zastosowanie na przykład różnych akcesoriów podczas pracy z komputerem, czy ortezy, której zadaniem jest odciążenie i wzmocnienie nadgarstka.
Należy pamiętać, że nie zawsze konieczne jest leczenie operacyjne zespołu cieśni nadgarstka. Leczenie nieoperacyjne jest to jedna z opcji terapeutycznych, którą można rozważać w przypadku niewielkich zmian przewodnictwa nerwowego. Dla jego oceny należy wykonać odpowiednią diagnostykę stanu nadgarstka i przewodnictwa nerwowego, czyli EMG.
Zespół cieśni nadgarstka – diagnostyka
Przy typowych objawach zespołu cieśni nadgarstka lekarz przeprowadza test Phalena i Tinela. Są one na tyle proste, że pacjent może wykonać je w domu, korzystając z instrukcji w sieci. Jeśli wyniki testów są dodatnie, to pacjent otrzymuje skierowanie na wykonanie EMG, czyli przewodnictwa nerwowego.
Jest to standardowe badanie wykonywane w zespole cieśni nadgarstka. W przypadkach skomplikowanych, wątpliwych, z nietypowymi objawami lub obecnością chorób towarzyszących lekarz zleca dodatkowe badania takie jak prześwietlenie nadgarstka, badania laboratoryjne w przypadku występowania cukrzycy lub rezonans magnetyczny.
Co to jest elektromiografia?
Elektromiografia, czyli badanie EMG stosowane jest do oceny prawidłowego funkcjonowania nerwów i mięśni. Badanie wykonuje się poprzez stymulowanie nerwów krótkotrwałymi impulsami elektrycznymi o niskim natężeniu, podawanymi przez skórę w miejscu poddanym badani.
W przypadku badania aktywności mięśni wymagane jest wkłucie igły do mięśnia i odbieranie sygnałów, dzięki specjalistycznej elektrodzie. Jest to niezwykle skuteczne badanie, dające bardzo dokładny obraz pracy nerwów oraz mięśni, który jest niezbędny przy diagnostyce zespołu cieni nadgarstka.