Ślad węglowy to wyliczona całkowita emisja gazów cieplarnianych podczas pełnego cyklu życia produktu lub przedsiębiorstwa. Jest on wyrażany jako ekwiwalent dwutlenku węgla na jednostkę funkcjonalną produktu lub przedsiębiorstwa.
Ślad węglowy stanowi element śladu środowiskowego, nazywanego również śladem ekologicznym, które określa zapotrzebowanie człowieka na zasoby naturalne. Sposobami obliczania śladu węglowego są:
- opracowana przez British Standards Institute (BSI) specyfikacja „Publicly Available Specification 2050”, znana jako PAS 2050, stanowiąca narzędzie pomiaru, dzięki któremu firma zobowiązuje się do zredukowania emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia produktu w ramach Product Related Emissions Reduction Framework i opierająca się na takich normach, jak ISO 14040 oraz ISO 14044.
- norma ISO 14067, zawierająca wymagania i wytyczne dotyczące określania ilościowego śladu węglowego produktu oraz ujawniania pozyskanych na ten temat informacji.
Ślad węglowy w firmie
Ślad węglowy w firmie, czyli całkowita ilość gazów cieplarnianych wyemitowanych w wyniku jej działalności zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio, mierzony jest zazwyczaj w ujęciu rocznym. Coraz częściej przedsiębiorstwa zobligowane są do wykazywania śladu węglowego pozostawionego przez konkretne oferowane produkty lub usługi, a także organizowane wydarzenia. W celu obliczenia swojego śladu węglowego, firma powinna:
- wybrać rok obliczenia,
- ustalić ograniczenia organizacyjne i operacyjne,
- zebrać dane dotyczące aktywności generujących emisję gazów cieplarnianych,
- przeprowadzić obliczenia, podczas których dane dotyczące działalności zostaną pomnożone przez współczynnik emisji.
Dzięki wykonanemu pomiarowi śladu węglowego firma może przystąpić do jego redukcji.
Jakie działania są źródłem śladu węglowego?
Zgodnie z międzynarodowym standardem GHG Protocol, działania stanowiące źródła śladu węglowego podzielone zostały na trzy zakresy.
■ Zakres I
Na zakres pierwszy składają się własne, bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych przedsiębiorstwa. Są to między innymi emisje związane ze:
- spalaniem paliw w pojazdach i urządzeniach użytkowanych przez firmę,
- wyciekami fluorowanych gazów cieplarnianych z systemów klimatyzacyjnych i chłodniczych,
- wyciekiem gazów cieplarnianych w przebiegu wszelkich innych procesów przemysłowych.
■ Zakres II
Na zakres drugi składają się wszystkie emisje pośrednie, czyli pochodzące z zakupionej energii, z której firm korzysta w prowadzonej przez siebie działalności.
■ Zakres III
Zakres trzeci to wszystkie emisje pośrednie, jakie występują w łańcuchu wartości danej firmy. Są to emisje gazów kontrolowanych pozostające w zakresie wpływów przedsiębiorstwa, lecz nieznajdujące się w obrębie jego kontroli. Zaliczają się do nich emisje związane z:
- transportem zakupionych towarów,
- wywozem odpadów,
- podróżami służbowymi pracowników i kadry kierowniczej firmy,
- dojazdami do pracy wszystkich osób zatrudnionych w firmie.
Ślad węglowy związany z emisją gazów cieplarnianych z zakresu trzeciego jest najtrudniejszy do określenia.
Procesy generujące największy ślad węglowy w firmie
Procesami generującymi największy ślad węglowy w firmie są:
- wykorzystywanie do prowadzenia działalności wysokoemisyjnych, nieefektywnych energetycznie źródeł energii elektrycznej,
- niska efektywność energetyczna pomieszczeń zajmowanych przez firmę,
- pochłaniające dużą ilość energii rozwiązania stosowane przez firmę w procesie produkcyjnym,
- stosowanie niepodlegających recyklingowi, nieekologicznych opakowań produktów,
- prowadzenie niezgodnej z wytycznymi klimatycznymi polityki transportowej, między innymi użytkowanie starych, wysoko emisyjnych pojazdów transportowych oraz współpraca z odległymi od siedziby firmy dostawcami.
Jak obniżyć ślad węglowy w firmie?
Istnieje wiele sposobów na obniżenie śladu węglowego w firmie. Są to między innymi:
- korzystanie z energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł energii,
- zmiana starych, wysoko emisyjnych pojazdów transportowych na nowsze, ekologiczne modele o niższym spalaniu,
- poprawa efektywności energetycznej zajmowanych przez firmę pomieszczeń poprzez ich termomodernizację,
- korzystanie z ekologicznych opakowań podlegających recyklingowi.
W celu obniżenia śladu węglowego firma powinna również przeanalizować swój łańcuch dostaw i zdecydować się na współpracę wyłącznie z dostawcami generującymi niewielki ślad węglowy, którzy mają siedzibę znajdującą się możliwie najbliżej siedziby firmy. Zalecane jest korzystanie z usług lokalnych przedsiębiorców.
Obniżenie śladu węglowego przez firmę pozwala zmniejszyć jej negatywne oddziaływanie na klimat. Umożliwia również uzyskanie przewagi konkurencyjnej i zdobycie nowych kontraktów.